Oleh SUHARNE ISMAIL
Kolej Universiti Islam Perlis (KUIPs)
Secara amnya, kecuaian adalah perlanggaran kewajipan untuk berhati-hati dan menyebabkan kemudaratan kepada orang lain. Kemudaratan termasuk kecederaan diri, kerosakan kepada harta benda dan juga kerugian ekonomi.
Kecuaian perubatan atau medical negligence pula adalah satu konsep undang-undang yang timbul apabila pusat perubatan (hospital/klinik) dan pengkhidmatnya (doktor, jururawat dan sebagainya) gagal menyediakan tahap penjagaan standard yang mengakibatkan kecederaan kepada pesakit.
Kecuaian perubatan boleh berlaku dalam banyak situasi seperti:
- Gagal mendiagnosis penyakit dengan tepat walaupun pesakit menunjukkan simptom yang boleh diuruskan dengan cekap dan munasabah oleh doktor professional;
- Preskripsi ubat atau pemberian dos yang salah menyebabkan kesan sampingan kepada pesakit;
- Kecuaian semasa prosedur pembedahan atau semasa proses kelahiran;
- Penangguhan rawatan (delay in treatment);
- Rawatan psikiatri.
Gambar hiasan
Terdapat elemen kecuaian perubatan yang perlu dibuktikan oleh pesakit:
Dalam erti kata lain kecuaian doctor tersebut menjadi sebab kepada berlaku kecederaan yang lebih serius kepada pesakit. Dalam situasi ini, keterangan pakar perubatan diperlukan untuk menyokong hujah bahawa kecuaian doktor adalah penyebab berlakunya kecederaan.
Tempoh had masa untuk membawa tuntutan bagi kecuaian perubatan:
Had masa ini hanya terpakai jika tuntutan adalah terhadap institusi perubatan swasta atau doktor perubatan swasta. Dalam erti kata lain, selepas enam (6) tahun, mana-mana pihak adalah dihalang daripada membuat tuntutan.
Tuntutan kecuaian perubatan juga boleh dibawa oleh waris bagi pihak si mati jika kematian pesakit berpunca daripada perbuatan cuai. Seksyen 7, Akta Undang-undang Sivil 1956 menyatakan bahawa waris mempunyai masa tiga (3) tahun untuk memfailkan tuntutan kecuaian perubatan di mahkamah bagi mendapatkan pampasan untuk si mati.
Remedi undang-undang yang boleh diberikan oleh mahkamah dalam kes kecuaian perubatan:
Ganti rugi am diberikan untuk kecederaan fizikal atau mental seperti kesakitan, penderitaan, kesedihan emosi atau kematian.
Manakala ganti rugi khas diberikan oleh mahkamah untuk setiap kerugian kewangan pada masa sebelum kecederaan berlaku dan pada masa hadapan. Ini termasuklah kos perubatan, kos rawatan perubatan susulan, kos jagaan dan kos kelengkapan perubatan.
Seperti dalam kes Nur Adeena bt Mohd Syahmir lwn Kerajaan Malaysia & Ors [2023] 10 MLJ 580, Mahkamah Tinggi mengarahkan kerajaan Malaysia selaku Defendan untuk membayar pampasan sebanyak RM5.6 juta atas kecuaian perubatan sebuah hospital kerajaan.
Mangsa (Plaintif) di dalam kes ini dilahirkan secara Caesarean pada 12 Mei 2020 telah mengalami kecederaan saraf tunjang kerana komplikasi ketika pembedahan. Siasatan mendapati bahawa pegawai perubatan yang bertugas tidak mempunyai pengalaman melakukan pembedahan caesarean dan ia dilakukan tanpa pengawasan pakar perbidanan dan sakit puan.
Plaintif melalui bapanya telah memfailkan saman kecuaian perubatan terhadap kerajaan Malaysia dan 18 pegawai perubatan yang bertugas semasa kelahirannya.
Mahkamah di dalam kes ini memutuskan bahawa jumlah ganti rugi yang diberikan adalah sesuatu yang amat perlu memandangkan ia adalah sebagai perbelanjaan yang akan ditanggung oleh penjaganya. Juga terdapat keterangan pakar menyatakan bahawa jangka hayat plaintif hanya sehingga usianya 23 tahun sahaja.
Pegawai perubatan telah cuai apabila alat sulit atau ‘glans penis’ plaintif terpotong dan penyambungan semula tidak dilakukan dengan segera oleh pegawai perubatan berkenaan.
Ibu bapa plaintif hanya dimaklumkan yang saluran kencing anaknya telah terpotong. Akibat kecuaian tersebut, plaintif bukan sahaja mengalami kecacatan kekal tetapi telah kehilangan keyakinan diri.
Gambar hiasan
Peguam akan berhubung dengan pakar perubatan yang kepakarannya selari dengan bidang perubatan di mana kecuaian berlaku sebelum tuntutan saman difailkan. Laporan akan dikeluarkan oleh pihak pakar perubatan selepas penilaian mendalam dilakukan ke atas kecederaan yang dialami.
Justeru, mangsa (pesakit) perlu memberi segala bukti kukuh untuk menyokong tuntutan kecuaian perubatan berjaya di mahkamah dan mendapat pampasan yang sepatutnya.
Di Malaysia, terdapat pelbagai undang-undang dan peraturan yang mengawal selia amalan perubatan dan penjagaan kesihatan bagi memastikan kesejahteraan pesakit terjamin.
