Dunia persilatan Melayu sering mendapat perhatian masyarakat dunia kerana mempamerkan kesenian dan warisan budaya yang unik dan menarik. - Gambar hiasan
Filem "Mat Kilau - Kebangkitan Pahlawan” yang ditayangkan sejak 23 Jun 2022 lalu telah mencetuskan fenomena
luar biasa dengan meraih kutipan tiket berjumlah lebih RM90 juta selepas 33 hari ditayangkan di seluruh negara, Singapura
dan Brunei.
Penonton-penonton
dan peminat-peminat filem drama aksi dan seni
silat Melayu tidak melepaskan peluang untuk datang berbondong-bondong memenuhi
ruang tempat duduk panggung wayang hanya kerana ingin menyokong dan melihat aksi
ketangkasan seni silat Melayu itu sendiri.
Benarkah
orang-orang Melayu tidak boleh dipisahkan dengan silat? Sejarah menunjukkan
seni mempertahan diri itu telah berakar umbi seawal era kerajaan Langkasuka yang menguasai bahagian
utara semenanjung dan bahagian selatan Thailand.
Terdapat kajian menyatakan sejarah persilatan Melayu sudah bermula sejak kurun 8 Masihi lagi di gugusan kepulauan Melayu dan Nusantara sehingga ke hari ini.
Lagi cerita-cerita menarik berkaitan seni silat
Pelbagai permainan rentak tarinya yang membezakan dari satu silat ke silat yang lain melibatkan langkah pergerakan dan buah jurusnya. - Gambar hiasan
Secara umumnya terdapat kurang lebih 368 jenis silat (bukan rasmi) pernah wujud (satu ketika) di Malaysia.
Sebahagian
rekod pula, menyatakan hanya 150 jenis
silat-silat Melayu atau sebanyak 50
peratus masih bergerak aktif.
Pada masa
ini, orang ramai lazim mengenali pertubuhan atau persatuan seperti silat Cekak
Hanafi, Cekak Malaysia, Lincah, Gayong Malaysia, Harimau, Helang Merah, Jawa,
Kuntau, Panglima Hitam, Pulut, Rajawali, Selendang Merah, Sendeng Malaysia dan
lain-lain.
Senarai beberapa nama persatuan /pertubuhan silat yang terdapat di Malaysia.
Namun, banyak persatuan atau pertubuhan silat telah berkubur kerana pelbagai faktor seperti berikut:
Kurang sokongan dan sambutan daripada ibu bapa serta masyarakat:
-
Ibu
bapa tidak menggalakkan anak-anak mereka terlibat dengan aktiviti-aktiviti
lasak seperti silat atau seni bela diri lain kerana dikuatiri mengalami
kecederaan fizikal yang teruk.
-
Sebilangan
anggota masyarakat memandang serong sekirannya terdapat anak-anak di kejiranan
mereka yang pernah menjadi ahli silat/seni bela diri terlibat dengan kes
jenayah.
-
Terdapat
pula pertubuhan/persatuan silat yang tidak mendapat kelulusan daripada pihak
berwajib tetapi tetap terus menjalankan kegiatan mereka sehingga mendatangkan
keraguan serta kecurigaan orang ramai.
Keahlian berkurangan atau berhenti menjadi ahli
silat (sebab-sebab tertentu):
-
Ramai
ahli-ahli berhenti daripada meneruskan pembelajaran silat di atas faktor
seperti tiada kebenaran ahli keluarga, berpindah tempat tinggal, tindakan tata
terbib, masalah disiplin dan belajar separuh jalan sehingga tidak lagi berminat
untuk meneruskannya.
Kekangan kewangan akibat kekurangan dana
(kutipan yuran ahli):
-
Ahli-ahli
tidak membayar yuran ahli (bulanan).
-
Sebilangan
kecil pula, ahli-ahli silat belajar secara percuma dengan bantuan sumbangan,
derma atau bantuan khas oleh individu-individu tertentu.
Pemantauan dan kawal selia ketat pihak
penguatkuasa perundangan seperti Polis Diraja Malaysia (PDRM):
-
Penyelewengan
persatuan atau pertubuhan seni silat
dibimbangi menjadi kumpulan ‘kongsi gelap’ jika tiada pengawasan pihak
berkuasa.
-
Kes
perselisihan faham dan ‘tidak puas hati’ antara ahli-ahli silat atau seni bela
diri lain boleh mencetuskan pergaduhan sehingga menimbulkan ‘rusuhan’.
-
Penyalahgunaan
status ahli silat /seni bela diri untuk tujuan jenayah kekerasan, memeras ugut,
balas dendam dan sebagainya.
Jabatan Pendaftaran Pertubuhan (ROS) mengenakan
syarat dan peraturan yang ketat:
-
Pertubuhan
/Persatuan Silat yang menyeleweng daripada fungsi asal didapati menjalankan
aktiviti-aktiviti haram seperti mengaut keuntungan (dana kewangan) bagi tujuan
peribadi tertentu; secara tidak langsung dianggap menyalahi syarat-syarat dan
peraturan ROS.
- Tidak dan gagal menghantar laporan tahunan membabitkan kewangan, aktiviti-aktiviti, pengauditan dan lain-lain kepada ROS.
Sementara
itu, Presiden Persekutuan Silat
Kebangsaan (Pesaka) negeri Perak, Datuk
Zainol Fadzi Paharudin memberikan komennya hanya seni silat mampu
menyatukan masyarakat Melayu di negara ini.
"Saya terlibat agak lama dalam silat. Di mana-mana pun saya bercakap, kalau nak tengok orang Melayu bersatu, tengok silat. Kalau dalam silat pun orang Melayu tak boleh bersatu eloklah berhenti.
“Jika kita lihat medium politik pula hari ini, orang Melayu semakin berpecah dan mementingkan diri sendiri.”, jelas beliau kepada media ketika hadir sesi menonton Filem "Mat Kilau” di pawagam baru-baru ini.
Filem 'Hang Tuah' terbitan tahun 1956 antara filem silat terawal mendapat tempat di hati para peminat filem tanah air.
Satu kajian bebas berkaitan ‘Filem Silat ‘ telah dibuat khusus kepada pemaparan seni silat yang bukan hanya memaparkan aksi tetapi turut menyelitkan unsur-unsur warisan seni dan budaya.
Sejak
dahulu lagi, industri filem kita pernah menghasilkan beberapa filem silat seperti filem ‘Hang Tuah’ pada tahun 1956, Hang
Jebat (1961), Pendekar (1977)
dan Puteri Gunung Ledang (2004).
Legasi
filem-filem silat terus disemarakkan apabila lahir beberapa lagi filem yang membawa
naratif persilatan yang hampir sama.
Antara filem-filem Melayu drama silat yang turut mendapat sambutan hangat oleh orang ramai ialah:
1. Syahadan
Filem
Syahadan menampilkan pesilat negara Al-Jufferi
Jamari sebagai teraju utama ( watak Omar) bersama penglibatan pelakon
veteran Anuar Rahman sebagai Pak Daud serta Bob Megat (bapa Omar).
Filem yang mengisahkan
tentang seorang anak muda, Omar yang hidup tanpa arah tujuan serta dipengaruhi
unsur hedonisme. Demi mendisiplinkan Omar, bapanya menghantar Omar ke
sebuah kampung bagi memperbaiki akhlak dengan harapan menjadi insan berguna
kepada masyarakat melalui kaedah persilatan.
2. Geran
Filem Geran
(atau dikenali sebagai The Deed of Death) merupakan filem drama aksi silat
Malaysia 2019. Filem ini mempamerkan pencak silat, dan mengisahkan satu
keluarga pesilat yang perlu pertahankan nama dan tanah rumah mereka daripada
tergadai setelah adik mereka lari dengan geran tanah.
3. Balun
Filem Balun
sebuah lagi filem drama aksi Malaysia pada Ogos 2017 arahan Bob Singah yang
berdurasi 90 minit terbitan Elements Pictures.
Filem ini
mengisahkan tentang seorang pemuda, Hassan (Beto Kusyairy) yang pulang ke kampung
asalnya di Kampung Putra, Kamunting, Perak kerana menguruskan perihal tanah
arwah ayahnya, Mustafa yang dicagarkan kepada Orang Kaya Seman.
Adegan pertarungan dan pergaduhan yang membangkitkan 'adrenalin' para penonton menjadikan filem ini semakin digemari.
Selain Beto
Kusyairy barisan para pelakon turut
dibintangi oleh pelakon terkenal Datuk Eizlan Yusof, Izara Aisyah dan Reen
Rahim.
Justeru,
tidak hairanlah mengapa filem-filem silat Melayu masih diminati dan digemari terutama golongan belia kerana di samping mempunyai plot cerita yang
menarik, terselit pula keunikan adegan pencak silat itu sendiri. Lain silat
lain pula gerak-geri tariannya atau buah jurusnya.
Malahan Pertubuhan Pendidikan, Sains dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (UNESCO) telah mengiktiraf ‘silat’ sebagai seni mempertahankan diri milik Malaysia, manakala ‘pencak silat’ pula kepunyaan Indonesia. - KitaReporters
Sumber:
https://www.sinarharian.com.my/article/212939/BERITA/Nasional/Kutipan-filem-Mat-Kilau-cecah-RM90-juta-selepas-33-hari-tayangan
https://www.sinarharian.com.my/article/208842/EDISI/Hanya-silat-boleh-satukan-Melayu-bukan-politik
https://www.malaysiakini.com/hiburan/494560
https://ohbulan.com/memartabatkan-seni-silat-melayu-filem-syahadan-ditayangkan-di-pawagam-bermula-17-februari
https://koleksiilmudulu2.blogspot.com/2017/08/senarai-nama-nama-silat-di-malaysia.html
https://ir.uitm.edu.my/id/eprint/15093/